Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Πανσόφιος καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρεια καὶ ἦταν τέκνο τοῦ Νείλου, ὁ ὁποῖος εἶχε τιμηθεῖ μὲ τὸ ἀξίωμα τοῦ ἀνθύπατου. Ἔζησε κατὰ τὸν 3^ο αἰώνα μ.Χ. καὶ στόλισε τὴν Ἀλεξάνδρεια, ἡ ὁποία εἶχε γνωρίσει τόσους περιπετειώδεις καὶ κρίσιμους ἀγῶνες τῆς πίστεως καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας.

Ὁ Πανσόφιος, λόγω τῆς μεγάλης περιουσίας τοῦ πατέρα του καὶ τῆς φιλομάθειάς του, σπούδασε τόσο τὴν ἑλληνικὴ ὅσο καὶ τὴ χριστιανικὴ παιδεία. Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ πατέρα του, διένειμε ὁλόκληρη τὴν περιουσία του στοὺς φτωχοὺς καὶ ἀποσύρθηκε στὴν ἔρημο, ὅπου ἐπιδόθηκε στὴν ἄσκηση, στὴ μελέτη καὶ στὴν ἀπόκτηση τῶν ἀρετῶν. Ἐκεῖ, μέσα ἀπὸ τοὺς πνευματικοὺς ἀγῶνες, ἔμαθε ὅτι ἡ πτωχεία ἐλευθερώνει ἀπὸ τὴν ἐπιρροὴ τοῦ ὑλικοῦ, ἡ παρθενία ἐλευθερώνει ἀπὸ τὴν ἐπιρροὴ τοῦ σαρκικοῦ ὑλικοῦ καὶ ἡ ὑπακοὴ ἐλευθερώνει ἀπὸ τὴν εἰδωλολατρικὴ ἐπιρροὴ τοῦ ἐγώ. Εἶναι ἡ θεία υἱοθεσία.
Στὴν ἔρημο διέμεινε εἴκοσι ἑπτὰ χρόνια. Μετὰ ὅλο αὐτὸ τὸν καιρὸ ἐπέστρεψε στὴν γενέτειρά του, θωρακισμένος μὲ τὰ ὅπλα τοῦ πνεύματος καὶ τῆς ἁγιότητας, γιὰ νὰ ἐργασθεῖ ὑπὲρ τῆς πίστεως. Τότε ξέσπασε ὁ διωγμὸς τοῦ αὐτοκράτορα Δεκίου (249 – 251 μ.Χ.). Ὁ Ἅγιος προσκλήθηκε ἐνώπιον τοῦ αὐτοκρατορικοῦ διοικητοῦ καὶ διατάχθηκε νὰ ἀρνηθεῖ τὸν Χριστό. Ὁ Πανσόφιος, ὄχι μόνο ἀρνήθηκε, ἀλλὰ ἐπέδειξε σὲ αὐτὸν τὸ ψεῦδος τῆς εἰδωλολατρίας. Τότε ὁ τύραννος ἔδωσε ἐντολὴ καὶ μαστίγωσαν τὸν Ἅγιο μέχρι θανάτου. Ἔτσι ὁ Ἅγιος Πανσόφιος, κάτω ἀπὸ τὰ βάρβαρα καὶ λυσσώδη κτυπήματα τῶν στρατιωτῶν, μαρτύρησε καὶ ἔλαβε τὸ στέφανο τοῦ μαρτυρίου τῆς δόξας.