Ὁ Ἅγιος Εὐθύμιος ἔζησε μεταξὺ 14ου καὶ 15ου αἰώνα μ.Χ. στὴ Βουλγαρία. Γεννήθηκε περὶ τὸ 1325 – 1330 στὴν τότε Βουλγαρικὴ πρωτεύουσα Τύρνοβο ἀπὸ εὐγενὴ οἰκογένεια, ἴσως ἐκείνη τῶν Καμπλάκ. Εἶχε τὴν τύχη νὰ ἔχει ἐκεῖνον ποὺ θὰ ἦταν ὁ καλός του βιογράφος, ἕναν ἀπὸ τὴν οἰκογένειά του, τὸν Γρηγόριο Καμπλάκ, ποὺ μετέπειτα ἔγινε Μητροπολίτης τοῦ Κιέβου καὶ ἔλαβε μέρος στὴ Σύνοδο τῆς Κοστάντζας (1414 – 1417).
Σὲ ἀρκετὰ νεαρὴ ἡλικία ἔλαβε τὸ μοναχικὸ σχῆμα στὴ μονὴ τῆς Παναγίας τῆς Ὁδηγήτριας, στὰ προάστια τῆς Βουλγαρικῆς πρωτεύουσας.
Τὸ 1350 εἰσήχθη στὸ μοναστήρι ποὺ εἶχε ἱδρύσει ὁ Ἅγιος Θεοδόσιος τοῦ Τυρνόβου στὸ Καλιφάρεβο, τὸ ὁποῖο βρισκόταν στὰ ἴδια περίχωρα. Ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Ἅγιο Θεοδόσιο εἰσάγεται στὴν πνευματικὴ καὶ ἡσυχαστικὴ ζωὴ καὶ προκόπτει κατὰ Χριστόν. Ἐκείνη τὴν ἐποχή, ὁ Ἅγιος Θεοδόσιος, προφητεύοντας τὸ μέλλον τοῦ ὑποτακτικοῦ του, ἀποκαλύπτει ὅτι κάποια μέρα ὁ Ἅγιος Εὐθύμιος θὰ δεθεῖ μὲ ἁλυσίδες καὶ θὰ σταλεῖ στὴν ἐξορία.
Τὸ ἔτος 1363, ὁ Ἅγιος Εὐθύμιος συνόδεψε τὸν δάσκαλό του, μαζὶ μὲ ἄλλους τρεῖς μαθητές, στὴν Κωνσταντινούπολη. Μετὰ τὴν κοίμηση τοῦ Ἁγίου Θεοδοσίου παρέμεινε γιὰ κάποιο χρονικὸ διάστημα στὴ μονὴ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Στουδίτου, ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα πολιτιστικὰ καὶ πνευματικὰ βυζαντινὰ κέντρα. Ἐκεῖ, πιθανότατα, συνέταξε τὴν βιογραφία τοῦ Ἁγίου Θεοδοσίου, τὴν ὁποία ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Κάλλιστος ἀντέγραψε πιστά.
Τὸ ἔτος 1365 ἐπισκέφθηκε τὸ Ἅγιον Ὄρος. Ἀρχικὰ μετέβη στὴ Μεγίστη Λαύρα καὶ στὴ συνέχεια στὴ μονὴ Ζωγράφου. Τότε ἦταν ποὺ κατηγορήθηκε ἐνώπιον τοῦ αὐτοκράτορα Ἰωάννου τοῦ Ε’ τοῦ Παλαιολόγου (1341 – 1391), ὅτι δὲν τηροῦσε καθόλου τὴν μοναχικὴ ὑπόσχεση τῆς ἀκτημοσύνης. Γι’ αὐτὸ ἐξορίσθηκε καὶ ξαναβρέθηκε στὸ Ἅγιον Ὄρος μόνο ὅταν ὁ αὐτοκράτορας διαπίστωσε τὴν ἀλήθεια μετὰ ἀπὸ ἕνα ὅραμα.
Περὶ τὸ 1371 ὁ Ἅγιος Εὐθύμιος ἐπέστρεψε στὴν πατρίδα του καὶ ἵδρυσε στὴν πρωτεύουσα τὴ μονὴ τῆς Ἁγίας Τριάδος, ποὺ ἀναδείχθηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα κέντρα ἀκτινοβολίας τοῦ σλαβικοῦ πολιτισμοῦ. Πράγματι, ἐκεῖ πραγματοποιήθηκε ἡ ὀρθογραφικὴ καὶ γραμματικὴ μεταρρύθμιση τῆς γραφῆς, τῆς ἐπονομαζόμενης «εὐθυμιανῆς», ποὺ ὁδήγησε σὲ μία γενικὴ ἀναθεώρηση ὅλων τῶν ἔργων ποὺ ἦταν γραμμένα στὰ σλαβικά. Ἡ μεταρρύθμιση τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου, βασιζόμενη στὴν ἐνοποίηση τῆς ὀρθογραφίας καὶ στὴν πιστότητα στὰ αὐθεντικὰ ἑλληνικὰ κείμενα, χαρακτήρισε τὰ λειτουργικὰ κείμενα ὁλόκληρου τοῦ σλαβοορθόδοξου κόσμου μέχρι τὸν Μέγα Πέτρο, ὁ ὁποῖος εἰσήγαγε πιὸ σύγχρονους κανόνες.
Τὸ ἔτος 1375, μὲ τὸ θάνατο τοῦ Πατριάρχη Ἰωακείμ, ὁ Ἅγιος Εὐθύμιος ἐκλέγεται Πατριάρχης τοῦ Τύρνοβο. Ἀπὸ τὸν Πατριαρχικὸ θρόνο συνέχισε τὸ ἔργο τῆς ἀναθεωρήσεως τῶν κειμένων, ἔγραψε ἐπιστολὲς σὲ διάφορες προσωπικότητες τοῦ ὀρθόδοξου κόσμου, ποὺ ἀπετέλεσαν ποιμαντικὰ καὶ διδακτικὰ κείμενα, καὶ συνέθεσε βίους Ἁγίων.
Ὁ Ἅγιος Εὐθύμιος κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ ἔτος 1402.
|