Οἱ γονεῖς ἦταν φανατικοὶ εἰδωλολάτρες, ἀλλὰ ὁ γιὸς τους, ἄκουσε κηρύγματα χριστιανῶν καὶ ἑλκύστηκε ἀπὸ τὴ ζωὴ τῆς ἀλήθειας καὶ τῆς ἀγάπης.

Αὐτὸς ἦταν ὁ Θεοφάνης, ποὺ γεννήθηκε τὸ 283 μ.Χ. ἐπὶ βασιλέων Κάρου καὶ Καρίνου. Κάποια μέρα λοιπὸν ὁ Θεοφάνης, πρὶν βαπτιστεῖ, νέος ἀκόμα, συνάντησε μέσα στὸν παγωμένο καιρὸ ἕνα παιδί, ὑπερβολικὰ φτωχὸ ποὺ κινδύνευε νὰ πεθάνει ἀπὸ τὸ κρύο. Τὸ θέαμα σπάραξε τὴν καρδιὰ τοῦ Θεοφάνη, καὶ χωρὶς νὰ χάσει καιρὸ ἕντυσε τὸν φτωχὸ μὲ τὸ δικό του πανωφόρι. Ὅταν ἐπέστρεψε στὸ σπίτι καὶ τὸν εἶδαν οἱ γονεῖς του θορυβήθηκαν. Τὸν ρώτησαν τί ἔγινε τὸ ροῦχο του, καὶ αὐτὸς ἀπάντησε ὅτι τὸ ἔδωσε στὸν Χριστό. Οἱ φανατικοὶ εἰδωλολάτρες γονεῖς, δὲν ἄργησαν νὰ καταλάβουν ὅτι ὁ γιὸς τους ἑλκύστηκε ἀπὸ τὸν χριστιανισμό, καὶ τὸν ἀνάγκασαν νὰ φύγει ἀπὸ τὸ σπίτι.

Τότε ὁ Θεοφάνης βαπτίστηκε καὶ πήγαινε σὲ διάφορες πόλεις καὶ κήρυττε. Κατόπιν ἀποσύρθηκε στὸ ὄρος Διαβηνό, κοντὰ σ’ ἕναν γέροντα ἀσκητή, ὅπου διδάχτηκε πολλὰ ἀπὸ τὴν πεῖρα καὶ τὴν σοφία του. Ὅταν πέθανε ὁ γέροντας, ὁ Θεοφάνης ἔμεινε μόνος στὸ ὄρος μὲ προσευχὴ καὶ ἀκατάπαυστη μελέτη καὶ προσπάθεια γιὰ ἀνώτερη ἠθικὴ καὶ πνευματικὴ τελειοποίηση.

Ἔπειτα, κατέβηκε πάλι στὸν κόσμο, ὅπου ἐπανέλαβε τὰ κηρύγματά του, σοφότερα τώρα, πνευματικότερα καὶ ἐποικοδομητικότερα. Στὸ διάστημα αὐτὸ συνελήφθη, ἀπειλήθηκε καὶ βασανίστηκε.
Ἔμεινε ὅμως ἀμετακίνητος στὴν ὁμολογία του. Πέθανε 75 ἐτῶν στὸ ἀσκητήριό του.