Παναγία – Μαρία ἡ Θεομήτωρ, Ἡ λατρεία τῆς Παναγίας εἶναι βαθιὰ ριζωμένη στὸν ἑλλαδικὸ χῶρο. Ἡ Παναγία – Μαρία ὡς μητέρα τοῦ Θεανθρώπου δὲν θὰ μποροῦσε νὰ μὴν προστατεύει τὴν κάθε μητέρα, ἀλλὰ καὶ οἱ πιστὲς ποὺ θέλουν νὰ κάνουν παιδί, πρῶτα σὲ αὐτὴν ἀπευθύνονται.

Παναγία ἡ Ἐλεοῦσα, γιὰ τὶς «λεχοῦσες – λεχῶνες, ὥστε νὰ σταθοῦν καὶ πάλι ὄρθιες.

Παναγία ἡ γαλακτοτροφοῦσα, γιὰ νὰ ἔχουν οἱ μητέρες γάλα.

Παναγία ἡ βρεφοκρατοῦσα, γιὰ νὰ κρατήσουν ὅλες οἱ γυναῖκες μωρὰ στὰ χέρια τους.

Αἰμιλιανός, γιὰ τὰ προβλήματα ὁμιλίας. Ἔζησε τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἰουλιανοῦ του Παραβάτου (4^ος αἰώνας μ.Χ.). Καταγόταν ἀπὸ τὸ Ροδόστολο τῆς Θράκης καὶ ἦταν δοῦλος ἑνὸς Ἐθνικοῦ. Κυριευμένος ἀπὸ τὴν ἔνθερμη πίστη του, μπῆκε σὲ ἕναν εἰδωλολατρικὸ ναὸ καὶ κατέστρεψε τὰ ἀγάλματα. Γιὰ τὴν πράξη του αὐτὴ καταδικάσθηκε σὲ θάνατο στὴν πυρά. Λόγῳ ὀνόματος, ὁ Ἅγιος ἔχει συνδεθεῖ μὲ τὴ ὁμιλία καὶ ὡς ἐκ τούτου μὲ τὰ προβλήματα ὁμιλίας τῶν παιδιῶν († 18 Ἰουλίου).

Ἀκίνδυνος, γιὰ κάθε κίνδυνο. Ἔζησε στὴν Περσία ἐπὶ ἐποχῆς Μεγάλου Κωνσταντίνου, ὅπου μαζὶ μὲ τὸν Πηγάσιο καὶ τὸν Ἀνεμπόδιστο δίδασκαν τὸν Χριστιανισμὸ στοὺς Πέρσες. Συνελήφθησαν ἀπὸ τὸν ἡγεμόνα Σαβώριο, τοὺς ἔριξαν στὴ θάλασσα μέσα σὲ ἕνα σάκο ἀπὸ ὅπου βγῆκαν σῶοι καὶ τὸ γεγονὸς προκάλεσε τὸν προσηλυτισμὸ τοῦ συγκλητικοῦ Ἐλπιδοφόρου καὶ ἄλλων. Τελικὰ τοὺς ἔκαψαν σὲ καμίνι, μαζὶ μὲ ἄλλους πιστοὺς καὶ ἡ μνήμη τῶν τεσσάρων, μαζὶ μὲ τοῦ Ἀφθονίου, ὁ ὁποῖος ἐπίσης προσηλυτίσθηκε, γιορτάζεται τὴν ἴδια ἡμέρα († 2 Νοεμβρίου). Ὁ Ἅγιος Ἀκίνδυνος πιστεύεται ὅτι προφυλάσσει τὰ παιδιὰ ἀπὸ κινδύνους.

Ἄμως ὁ Προφήτης, καὶ τὸ ἀμόνι. Ὁ πατέρας τοῦ Προφήτου Ἠσαΐα, Προφήτης καὶ ἐκεῖνος, κήρυξε ἐπὶ 50 χρόνια καταγγέλλοντας τοὺς Ἰουδαίους γιὰ τὴν λατρεία τῶν χρυσῶν μόσχων. Τὸν τραυμάτισε θανάσιμα χτυπώντας τον μὲ ρόπαλο στὸ κεφάλι, ὁ υἱὸς τοῦ ἱερέα τῶν εἰδωλολατρῶν, Ἀμεσίας. Στὴ Ρόδο τὸν ἀποκαλοῦσαν Ἅϊ- Ἀμόνι καὶ τὸν ἐπικαλοῦνταν γιὰ τὸ δυνάμωμα τῶν ἀσθενικῶν παιδιῶν, ἀπὸ συνήχηση μὲ τὸ ἀμόνι τοῦ σιδερᾶ († 15 Ἰουνίου).

Βλάσιος ὁ Ἱερομάρτυρας, γιὰ τὰ ψαροκόκαλα. Ἦταν Ἐπίσκοπος Σεβαστείας τὸν 4^ο αἰώνα. Ὁ Ἅγιος Βλάσιος θεωρεῖται θεραπευτὴς τῶν ἀσθενειῶν ποὺ σχετίζονται μὲ τὸ λαιμὸ ἐξ αἰτίας τοῦ τρόπου ποὺ θανατώθηκε ἀλλὰ καὶ ἐπειδή, σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση, εἶχε σώσει ἕνα παιδὶ ποὺ κόντευε νὰ πνιγεῖ ἀπὸ ψαροκόκαλο ποὺ εἶχε σφηνωθεῖ στὸ λαρύγγι του. Ὁ Ἅγιος ἔκανε τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ πάνω στὸν λαιμὸ τοῦ παιδιοῦ καὶ ἀμέσως τὸ κόκαλο βγῆκε, γι’ αὐτὸ καὶ στὴν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς του, ὅσοι ἔχουν πρόβλημα στὸν λάρυγγα σταυρώνονται μὲ δύο κεριὰ σὲ σχῆμα «Χ» († 15 Ἰουνίου).

Γεώργιος ὁ Κουδουνᾶς, Συχνὰ οἱ μητέρες τῶν ἄρρωστων παιδιῶν, ζητοῦν τὴν συνδρομὴ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου. Στὴν Μάνδρα τῆς Ξάνθης μάλιστα, ὅπου ὑπάρχει ἡ θαυματουργὴ εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Γεωργίου τοῦ Κουδουνᾶ, δίνουν στὸ ἄρρωστο παιδὶ ἕνα κουδουνάκι ἀπὸ αὐτὰ ποὺ κρέμονται στὴν εἰκόνα, ὥσπου νὰ γίνει καλὰ († 23 Ἀπριλίου).

Δόμνα, γιὰ τὶς ἑτοιμόγεννες καὶ τὶς μαμές. Ἔζησε στὰ τέλη τοῦ 3^ου μὲ ἀρχὲς τοῦ 4^ου αἰῶνος καὶ ἦταν ἱέρεια στὸ ναὸ τοῦ Δωδεκαθέου, στὸ παλάτι τοῦ Μαξιμιανοῦ στὴ Νικομήδεια. Ὅταν ἔγινε Χριστιανή, ἔκανε φιλανθρωπίες μοιράζοντας στοὺς φτωχοὺς πράγματα ἀπὸ τὸ παλάτι. Ἡ Ἁγία συνδέεται μὲ τὴν ἀπόκτηση παιδιῶν ἀλλὰ καὶ μὲ τὸν, χωρὶς ἐπιπλοκές, τοκετό. Ἡ Ἁγία Δόμνα θεωρεῖται μαμή, προστατεύει τὶς ἑτοιμόγεννες ἀλλὰ καὶ τὶς μαῖες († 28 Δεκεμβρίου).

Δομνίκη, καὶ ἡ ἡμέρα τῆς μαμῆς. Στὴν ἀνατολικὴ Ρουμελία παλιότερα, μέχρι πρόσφατα στὴ Μακεδονία, στὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας ἐτιμᾶτο, ἰδιαίτερα ἀπὸ τὶς γυναῖκες, ἕνα ἀπὸ τὰ σημαντικότερα πρόσωπα τὸ χωριοῦ. Ἡ Ἁγία συνδέεται μὲ τὴν ἀπόκτηση παιδιῶν ἀλλὰ καὶ μὲ τὸν χωρὶς ἐπιπλοκὲς τοκετό. Ἀκόμα καὶ σήμερα ἡ ἡμέρα τῆς ἑορτῆς († 8 Ἰανουαρίου) ἀναφέρεται ὡς «ἡμέρα τῆς μαμῆς» ἢ «τῆς μπάμπως ἡ μέρα»! Σήμερα ἔχει χάσει τὴν πρωταρχική της σημασία καὶ ἑορτάζεται ὡς ἡ ἡμέρα τῆς ἀπελευθερωμένης γυναίκας. Οἱ γυναῖκες γυρίζουν στοὺς δρόμους καὶ διασκεδάζουν, ἐνῶ οἱ ἄντρες μένουν κλεισμένοι στὰ σπίτια. Καμία σχέση μὲ τὴν Ἁγία ποὺ φέρεται νὰ προστατεύει τὶς μαῖες καὶ τὶς ἑτοιμόγεννες.

Εἰρήνη Χρυσοβαλάντου, Καταγόταν ἀπὸ τὴν Καππαδοκία, ἦταν κόρη ὡραῖα καὶ ἐνάρετη, ἀπὸ οἰκογένεια εὐγενῶν καὶ ἐνῷ εἶχε ἐπιλεγεῖ γιὰ σύζυγος τοῦ αὐτοκράτορα Μιχαὴλ Γ’, ἔγινε μοναχὴ στὴ μονὴ Χρυσοβαλάντου στὴν Κωνσταντινούπολη. Ἔκανε μεγάλο φιλανθρωπικὸ ἔργο καὶ θαύματα, ἐνῷ ἡ παράδοση λέει ὅτι ἀνέβλυσε μύρο ἀπὸ τὰ λείψανά της. Ἡ σημερινὴ μονή της στὴ Λυκόβρυση Ἀττικῆς, ἱδρύθηκε τὸ 1930 κατόπιν ὑποδείξεως τῆς ἰδίας καὶ ἐκεῖ βρίσκεται θαυματουργικὴ εἰκόνα της. Μὲ τὴν Ὁσία συνδέονται πολλὰ θαύματα, κυρίως σὲ προβλήματα γονιμότητας, ὅπως μαρτυροῦν καὶ τὰ παιδιὰ ποὺ φέρνουν τὸ χαρακτηριστικὸ ὄνομα «Χρυσοβαλάντης» († 28 Ἰουλίου).

Ἐλευθέριος, ποὺ ἐλευθερώνει. Μαρτύρησε τὸν 2^ο αἰώνα ἐπὶ αὐτοκράτορος Ἀδριανοῦ. Ἔχοντας λάβει χριστιανικὴ ἀνατροφὴ ἀπὸ τὴν μητέρα του Ἀνθία (ἡ ὁποία εἶχε κατηχηθεῖ ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο καὶ μὲ τὴν ὁποία συνεορτάζει ὁ Ἅγιος), στὰ 15 χρόνια του χειροτονήθηκε διάκονος καὶ στὰ 20 χρόνια του Ἐπίσκοπος Ἰλλυρικοῦ καὶ ἔκανε ἱεραποστολικὸ ἔργο. Ἀργότερα συνελήφθη, διακήρυξε τὴν πίστη του καὶ βασανίσθηκε πολλαπλὰ (ρίχθηκε ἀκόμα καὶ στὰ θηρία στὴν ἀρένα, ποὺ ὅμως δὲν τὸν ἄγγιξαν), προτοῦ ἀποκεφαλισθεῖ. Ὁ Ἐλευθέριος ἐλευθερώνει τοὺς φυλακισμένους, ἀλλὰ καὶ τὶς ἔγκυες. Θεωρεῖται ὁ προστάτης τοῦ τοκετοῦ († 15 Δεκεμβρίου). Στὴ Θράκη οἱ ἔγκυες τιμοῦν ἰδιαιτέρως τὸν Ἅγιο Ἐλευθέριο. Μαζὶ μὲ τὸν Ἅγιο τιμοῦν, πολλὲς φορές, τὴν ἀνύπαρκτη «ἁγία» Λεχοῦσα (Ἐλεοῦσα;) καὶ τὸν ἐπίσης ἀνύπαρκτο «ἅγιο» Αὔκουλα. Στὴν Θεσσαλονίκη καὶ τὶς Σέρρες λένε: «Ἅϊ Λευτέρη μ’ λευτερώσει την, Ἅϊ μου Αὔκουλα αὐκόλυνέ την».

Εὐθύμιος ὁ Μέγας, γιὰ τεκνοποίηση καὶ εὐθυμία. Ὁ Ἅγιος καταγόταν ἀπὸ πλούσια οἰκογένεια. Οἱ γονεῖς του ἦταν διαρκῶς θλιμμένοι καὶ παρακαλοῦσαν διαρκῶς τὸν Θεὸ νὰ τοὺς ἀξιώσει νὰ ἀποκτήσουν παιδί. Ὁ Θεὸς τοῦ μίλησε καὶ τοὺς προμήνησε ὅτι θὰ τοὺς δώσει παιδί, ἀρκεῖ νὰ τὸ ὀνομάσουν Εὐθύμιο. Ἔτσι ἔγινε, καὶ οἱ γονεῖς του βρῆκαν πάλι τὴν εὐθυμία τους. Ὁ Ἅγιος βοηθᾶ καὶ στὴν τεκνοποίηση. Ἐξ αἰτίας τῆς δυσκολίας τῶν γονιῶν του νὰ τὸν ἀποκτήσουν, θεωρεῖται θεραπευτὴς τῆς στειρότητας στὰ ζευγάρια. Οἱ στεῖρες γυναῖκες τῶν βλαχόφωνων τῆς Πίνδου ζύμωναν πίτες τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου καὶ τὶς μοίραζαν σὲ ἀγόρια γιὰ νὰ ἀποκτήσουν καὶ αὐτὲς παιδιὰ († 20 Ἰανουαρίου).

Εὐστράτιος, γιὰ καλὴ στράτα. Γεννήθηκε στὴν Ταρσία καὶ στὰ εἴκοσι χρόνια του ἔγινε μοναχὸς στὴ μονὴ τῶν Αὐγάρων, στὸν Ὄλυμπο. Χάριν τοῦ ὀνόματός του, ὁ Ἅγιος Εὐστράτιος, εἶναι ἐκεῖνος στὸν ὁποῖο ἀπευθύνονται γιὰ νὰ βοηθήσει στὴ στράτα, δηλαδὴ στὸ ἔγκαιρο καὶ σωστὸ περπάτημα τῶν μωρῶν († 9 Ἰανουαρίου).

Θεόδωρος ὁ Στρατηλάτης, Στρατιωτικὸς ὑψηλόβαθμος καὶ χαρισματικὴ προσωπικότητα καὶ ἐπιπλέον ἔνθερμος Χριστιανός. Ἰδιαίτερα τὸν ἔταζαν στὴν Μικρὰ Ἀσία γιὰ τὰ ἄρρωστα παιδιὰ († 8 Φεβρουαρίου).

Ἰουλίττα καὶ Κήρυκος, θεραπευτὲς τῶν παιδιῶν. Μητέρα καὶ υἱὸς ἔζησαν τὴν ἐποχὴ τοῦ Διοκλητιανοῦ. Προσπαθώντας νὰ ξεφύγουν ἀπὸ τοὺς διωγμούς, κατέφυγαν στὴν Ταρσὸ ὅπου συνελήφθησαν ἀπὸ τὸν τύραννο Ἀλέξανδρο, ὁ ὁποῖος σκότωσε τὸν τρίχρονο Κήρυκο πετώντας τον στὸ δάπεδο. Ἡ Ἰουλίττα ἀποκεφαλίσθηκε ἀργότερα ὕστερα ἀπὸ βασανιστήρια. Ὁ τραγικὸς θάνατος τοῦ μικροῦ Ἁγίου τὸν ἀνέδειξε σὲ προστάτη καὶ θεραπευτῆ τῶν μικρῶν παιδιῶν, κυρίως ἀπὸ κρανιοεγκεφαλικὲς καὶ ἄλλες κακώσεις († 15 Ἰουλίου).

Στιλιανός, γιὰ νὰ «στυλώσεις». Ὁ Ἅγιος ἀσκήτεψε στὴν ἔρημο σὲ σπηλιά. Τιμᾶται καὶ ὡς γιατρὸς ἀνίατων ἀσθενειῶν. Ὅταν πέθαινε τὸ παιδὶ ἐνὸς ζευγαριοῦ, οἱ μητέρες ζωγράφιζαν τὴν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου νὰ κρατᾶ ἕνα βρέφος καὶ τὸν ἐπικαλοῦνταν. Ἀμέσως οἱ μητέρες «στυλώνονταν», συλλάμβαναν καὶ γεννοῦσαν ἄλλο παιδί. Ἀλλὰ καὶ ἄρρωστα παιδιὰ μετὰ τὴν ἐπίκληση τοῦ Ἁγίου γίνονται καλὰ (στυλώνονται). Ἰδιαίτερα προστατεύει τὰ νόθα παιδιὰ λόγω σχετικοῦ θαύματος: Κάποτε οἱ χωριανοὶ κυνηγοῦσαν νὰ πάρουν τὸ παιδὶ ποὺ γέννησε παράνομα μία γυναίκα. Ὁ Ἅγιος ἔκρυψε τὸ βρέφος μέσα στὴ μακριὰ γενειάδα του καὶ ἔτσι γλίτωσε ἀπὸ τοὺς διῶκτες του († 26 Νοεμβρίου).

Συμεών, γιὰ τὰ παιδιά. Συμεὼν ὁ Θεοδόχος, γιὰ τὰ παιδιὰ ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ σημάδια. Στὴ Θράκη οἱ ἔγκυες τιμοῦν ἰδιαίτερα τὸν Ἅγιο Συμεὼν γιὰ νὰ μὴν βγοῦν τὰ παιδιὰ σημαδεμένα († 18 Δεκεμβρίου καὶ 3 Φεβρουαρίου).

Ἀκόμη σχέση μὲ τοκετοὺς καὶ παιδιὰ ἔχουν:

Μαρίνα, λέγεται στὴν Ἀθήνα ὅτι διευκολύνει τὴ γέννα καὶ στὴν Κύπρο ὅτι κοιμίζει τὰ μωρὰ († 17 Ἰουλίου).

Φανούριος, φανερώνει τὸ μωρὸ († 27 Αὐγούστου).

Δομέτιος, «λύνει» τοὺς «δεμένους», αὐτοὺς ποὺ δὲν μποροῦν νὰ κάνουν παιδιὰ († 23 Μαρτίου καὶ 30 Ὀκτωβρίου)

Τρύφωνας, ἡ μέλλουσα μάνα βάφεται, περιποιεῖται, βάζει στὰ μάγουλα κοκκινάδι γιὰ νὰ βγεῖ τὸ σαλὸ (μωρό) ὄμορφο! († 29 Σεπτεμβρίου).

Συμεών, οἱ ἔγκυες δὲν πιάνουν τίποτα στὰ χέρια τους, ἰδίως αἰχμηρὰ ἀντικείμενα, γιὰ νὰ μὴν τραυματιστοῦν καὶ βγεῖ τὸ παιδὶ σημαδεμένο (παρετυμολογία Συμεών=σημεῖο=σημάδι) († 18 Δεκεμβρίου καὶ 3 Φεβρουαρίου).

Ἀζαρίας, οἱ ἔγκυες τάζουν διάφορα γιὰ νὰ μὴν γεννηθοῦν τὰ μωρὰ τοὺς ζαρωμένα (παρετυμολογία Ἀζαρίας = ζάρα = ἀζάρωτος), († ὁ ἁγιόπαις 17 Δεκεμβρίου καὶ ὁ Προφήτης 3 Φεβρουαρίου).

Βαρβάρα, Βαρβαρώνει τὶς ἔγκυες, τὶς κάνει βάρβαρες καὶ ἀνθεκτικές. Οἱ ἔγκυες δὲν δουλεύουν στὴ γιορτή της, οὔτε σκουπίζουν. Κρύβουν μάλιστα τὴν σκούπα… γιὰ τὸ καλὸ τὸ δικό τους καὶ γιὰ τὸ καλό του παιδιοῦ ποὺ θὰ γεννηθεῖ, γιὰ νὰ μὴν πάθει εὐλογιὰ († 4 Δεκεμβρίου).

Ἐλέσα ἡ Ὁσιομάρτυς, ὀνομάζεται ἔτσι γιατί ἡ γέννησή της ἦταν ἀποτέλεσμα τοῦ ἐλέους καὶ τῆς εὐλογίας τοῦ Θεοῦ († 1 Αὐγούστου).