Ὁ Ὅσιος Θαλάσσιος καταγόταν ἀπὸ τὴ Λιβύη τῆς Ἀφρικῆς καὶ ἔζησε κατὰ τὸ πρῶτο ἥμισυ τοῦ 7ου αἰῶνος μ.Χ., ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Κωνσταντίνου Πωγωνάτου. Ἦταν σύγχρονος τοῦ Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, ὁ ὁποῖος καὶ τοῦ ἀφιέρωσε μία ἔκθεση μὲ ἀπορίες σὲ θέματα τῆς Γραφῆς καὶ τὶς λύσεις τους. Κατ’ ἀρχὰς ὁ Ὅσιος χειροτονήθηκε διάκονος καὶ πρεσβύτερος καὶ ἐξελέγη ἡγούμενος. Διακρινόταν γιὰ τὴν καθαρότητα τοῦ βίου καὶ τὴ βαθιὰ θεολογικὴ παιδεία του καὶ κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ 648 μ.Χ.
Ὁ Ὅσιος συνέγραψε τετρακόσια κεφάλαια περὶ Ἀγάπης καὶ Ἐγκρατείας καὶ τῆς Κατὰ νοῦν πολιτείας, ὅταν ἦταν ἡσυχαστὴς, ὅπως προκύπτει ἀπὸ τὴν ταπεινόφρονα διατύπωσή του: «κατὰ τὸ φαινόμενον ἡσυχαστής, κατὰ δὲ τὴν ἀλήθειαν πραγματευτὴς κενοδοξίας».
Τὰ κεφάλαια αὐτὰ ξυπνοῦν ψυχὲς ποὺ εἶναι σὲ πνευματικὸ θάνατο ἢ ἀνασταίνουν ψυχὲς ποὺ νεκρώθηκαν ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Τὸ πλεονέκτημά τους εἶναι ἡ ἐμπειρικὴ μέθοδος ποὺ, μὲ τὴν πρακτικὴ ἀγωγὴ ποὺ ὑποδεικνύουν, ὁδηγοῦν μὲ ἀσφάλεια στὴ μεταστοιχείωση τῶν ψεκτῶν παθῶν σὲ πάθη ἅγια καὶ στὴν κτήση τῶν θείων ἀρετῶν, ἀπ’ ὅπου ἀρχίζει ἡ ἄνθιση τῶν καρπῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀποκορύφωμα τῶν ὁποίων εἶναι ἡ θεομίμητη ταπείνωση καὶ ἡ ἁγία ἀγάπη.
Ὁ Ὅσιος Θαλάσσιος εἶναι ἕνας ἀπλανὴς διδάσκαλος τῆς πνευματικῆς ζωῆς καὶ τῶν νηπτικῶς βιούντων μοναχῶν, ἀλλὰ καὶ στοργικὸς πατέρας ὅλων τῶν Χριστιανῶν, πρὸς τοὺς ὁποίους, ὡς δοῦλος εὐγνώμων, μεταδίδει τὸ χάρισμα ποὺ ἔλαβε, θεραπεύοντας ὡς ἰατρὸς ψυχῶν, τὶς ἀρρωστημένες ψυχὲς καὶ ὁδηγώντας τες στὸν ἀρχικὸ προορισμό τους, ποὺ εἶναι ἡ ὁμοίωσή τους, κατὰ χάριν, μὲ τὸν Δημιουργό τους, τὴν Ἁγία Τριάδα, στὴν Ὁποία ἀφιερώνει τὰ δεκαπέντε τελευταῖα κεφάλαια τῆς τετάρτης ἑκατοντάδος του, φανερώνοντας τὴν Ὀρθόδοξη Θεολογικὴ γνώση του.
Γράφει χαρακτηριστικὰ ὁ Ὅσιος Θαλάσσιος:
- Ὁ νοῦς ποὺ ἀπόκτησε πνευματικὴ ἀγάπη, δὲν διανοεῖται γιὰ τὸν πλησίον του ἐκεῖνα ποὺ δὲν ἀρμόζουν στὴν ἀγάπη.
- Ἀγάπη ἀληθινὴ ἔχει ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἀνέχεται νὰ ἀκούει ὑπονοούμενα, οὔτε φανερὲς κατηγορίες κατὰ τοῦ πλησίον.
- Ἰδίωμα τῆς ἀνυπόκριτης ἀγάπης εἶναι ὁ ἀληθινὸς λόγος ἀπὸ ἀγαθὴ συνείδηση.
- Ἐκεῖνος εἶναι δυνατὸς ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος ἀποδιώκει τὴν κακία μὲ τὴν πράξη καὶ μὲ τὴ γνώση.
- Ἂν θέλεις νὰ νικήσεις τοὺς ἐμπαθεῖς λογισμούς, ἀπόκτησε ἐγκράτεια καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν πλησίον.
- Ἡσυχία, προσευχή, ἀγάπη καὶ ἐγκράτεια, εἶναι τετράτροχο ἅρμα ποὺ ἀνεβάζει τὸ νοῦ στοὺς οὐρανούς.
- Ἔργο χαρακτηριστικὸ τοῦ νοῦ εἶναι νὰ ἀσχολεῖται πάντοτε μὲ τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ.
- Ἐκεῖνος ποὺ ἀγαπᾶ τὸν Ἰησοῦ, θὰ ἐλευθερωθεῖ ἀπὸ τὴν κακία. Καὶ ἐκεῖνος ποὺ τὸν ἀκολουθεῖ, θὰ δεῖ τὴν ἀληθινὴ γνώση.
- Ἡ ἐλευθερία ἀπὸ τὰ πάθη εἶναι συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν. Ὅποιος δὲν ἐλευθερώθηκε μὲ τὴ Χάρη ἀπὸ τὰ πάθη, δὲν ἔλαβε ἀκόμη τὴ συγχώρηση.
- Ἂν θέλεις νὰ ἀπαλλαγεῖς ταυτόχρονα ἀπὸ ὅλες τὶς κακίες, ἀπαρνήσου τὴ μητέρα τῶν κακῶν, τὴ φιλαυτία.
- Ἐκεῖνος ποὺ ὑπομένει τοὺς ἀθέλητους πειρασμοὺς ποὺ τοῦ ἔρχονται, ἀποκτᾶ ταπεινὸ φρόνημα, καλὲς ἐλπίδες καὶ γίνεται δόκιμος.
Εὐχὴ τοῦ Ὁσίου Θαλασσίου
Κύριε τῶν πάντων Χριστὲ, ἐλευθέρωσέ μας ἀπὸ ὅλα αὐτὰ, ἀπὸ τὰ ὀλέθρια πάθη καὶ ἀπὸ τοὺς λογισμοὺς ποὺ προέρχονται ἀπὸ αὐτά.
Πλασθήκαμε ἀπὸ Σένα, γιὰ νὰ ἀπολαύσουμε τὸν παράδεισο ποὺ ἐφύτευσες Ἐσύ.
Τὴν τωρινή μας ἀτιμία μόνοι τὴν προκαλέσαμε, μὲ τὸ νὰ προτιμήσουμε τὴν ὀλέθρια ἀπὸ τὴν εὐλογημένη ἀπόλαυση.
Ἐπήραμε τὴν ἀμοιβή μας γι’ αὐτὸ, ἀνταλλάσσοντας τὴν αἰώνια ζωὴ μὲ τὸ θάνατο.
Τώρα λοιπὸν, Κύριε, καθὼς ἐστράφηκες μὲ εύμένεια πρὸς ἐμᾶς, κάνε τὸ ἴδιο ὥς τὸ τέλος. Καθὼς ἔγινες ἄνθρωπος γιὰ μᾶς, σῶσε μας ὅλους.
Γιατὶ ἦλθες νὰ σώσεις ἐμᾶς τοὺς χαμένους. Μὴ μᾶς χωρίσεις ἀπὸ τὴν μερίδα ὅσων σώζονται.
Ἀνέστησε τὶς ψυχὲς καὶ σῶσε τὰ σώματά μας. Καθάρισέ μας ἀπὸ κάθε μολυσμὸ.
Σπάσε τὰ δεσμὰ τῶν παθῶν ποὺ μᾶς κατέχουν. Ἐσύ, ποὺ συνέτριψες τὶς φάλαγγες τῶν ἀκάθαρτων δαιμόνων.
Καὶ ἀπάλλαξέ μας ἀπὸ τὴν τυραννία τους, γιὰ νὰ λατρεύσουμε Ἐσένα μόνο, τὸ αἰώνιο Φῶς.
Ἀφοῦ ἀναστηθοῦμε ἐκ νεκρῶν, συγκροτώντας μαζὶ μὲ τοὺς Ἀγγέλους μία εὐλογημένη καὶ ἀκατάλυτη χορεία. Ἀμὴν.
|