Ἡ ἱερά μονή τῆς
Σεϊδανάγιας βρίσκεται στόν Ὀρθόδοξο χριστιανικό τομέα τῆς παλαιᾶς πόλεως τῆς Ἱερουσαλήμ
στ' ἀριστερά τῆς ὁδοῦ τοῦ Μαρτυρίου καί ὄχι μακρυά ἀπό τή μονή τοῦ Ἁγίου
Χαραλάμπους. Βρίσκεται δίπλα στή Μονή τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου καί εἶναι γυναικεῖο
μοναστήρι.
Ἡ μονή τῆς
Σεϊδανάγιας ἀποτελεῖται ἀπό ἕνα συγκρότημα πολλῶν κτισμάτων (κελλίων) τά ὁποία ἀνοίγουν
στήν ἐσωτερική αὐλή. Τό καθολικό της μονῆς πού βρίσκεται στό ἀνατολικό μέρος τοῦ
συγκροτήματος εἶναι ἀφιερωμένο στήν Ὑπαπαντή τοῦ Κυρίου. Στίς πηγές ἀναφέρεται
καί σάν μοναστήρι τῆς Ἁγίας Ἄννης ἤ Σεϊδανάγια (= τῆς Ἁγίας Δεσποίνης). Μαρτυρεῖται
δέ ὡς γυναικεία μονή. Λέγει σχετικά στό προσκυνητάριόν του ὁ Βενιαμίν Ἰωαννίδης:
«Τό τῆς Ἁγίας Ἄννης μοναστήριον οἱ ἐντόπιοι χριστιανοί μετέβαλον εἰς ἄλλην κλῆσιν
Σεϊδανάγια καλέσαντες ἐκ τίνος μονῆς γυναικῶν κειμένης εἰς τά μέρη τῆς Δαμασκοῦ
καί αὐτῆς οὕτω Σεϊδανάγια καλούμενη (δήλ. τῆς Ἁγίας Δεσποίνης). Ἡ δέ αἰτία τῆς
τοιαύτης κλήσεως, ἔχει πατροπαραδότως μεταξύ τῶν Ἱερουσολυμιτῶν ὀρθοδόξων οὕτως:
Εἰς τό ἐγγύς τῆς Δαμασκοῦ ρηθέν γυναικεῖον μοναστήριον Σεϊδανάγια ἥν μικρά εἰκών
τῆς Θεοτόκου, θαυματουργός. Αὕτη ἐν μίᾳ ἡμέρα ἐκ μέν τοῦ μοναστηρῖου ἐκείνου ἀφανής
ἐγένετο, εὑρέθη δέ ἐν τῷ ἐν Ἱερουσαλήμ μονηδρίω τούτω τῆς Ἁγίας Ἄννης, ἔκπαλαι ὄντι
οἰκητήριον μοναζουσῶν ὀρθοδόξων. Εὑρέθη δέ ἱστάμενη εἰς τά βόρεια τῆς μονῆς
ταύτης ὅπου τανύν.
Κατά δέ τήν ἑορτήν τοῦ
Πάσχα ἐλθόντες διά προσκύνησιν τῶν Ἁγίων Τόπων, Δαμασκηνοί ὀρθόδοξοι καί
περιερχόμενοι τά ἱερά καταγώγια (= προσκυνήματα) εἶδον καί ἐγνώρισαν τήν εἰκόνα.
ὅθεν ἠθέλησαν λαβεῖν αὐτήν, ἀλλ' αἵ τότε μονάζουσαι ἀντέστησαν. τέλος οἱ
Δαμασκηνοί ἀνέφερον τοῦτο τῷ Ἱεροσολύμων Πατριάρχη, ὅτι ἡ εἰκών πάντως ἐκλάπη ὑπό
τίνος ἱεροσύλου καί ἠνέχθη ἐνταύθα. Ὁ δέ πατριάρχης προσέταξεν εὐθέως ἐπιστραφῆναι
τήν εἰκόνα, ὅπου ἥν τό πρότερον, δήλ. εἰς τό ἐν τή Δαμασκό μοναστήριον τῶν
Μοναζουσῶν. Παρέλαβον οὔν οἱ Δαμασκηνοί τήν εἰκόνα καί ἀπήρχοντο εἰς τήν
Δαμασκόν καθ' ὁδόν ὅμως ἡ εἰκών ἄφαντος ἐγένετο ἀπ' αὐτῶν καί εὑρέθη ἐν τή ἐν Ἱερουσαλήμ
μονή ταύτη ὅπου καί προλαβόντως ἵστατο.
Τοῦτο δέ συνέβη ὡς ἡ
κοινή παράδοσις λέγει, δίς, ὅθεν ἔμεινε καί μένει ἡ εἰκών αὕτη εἰς ὄν ὀρᾶται
τόπον. Καί ἐκ τούτου τοῦ συμβάντος ἐκλήθη καί τό μονίδριον τοῦτο ἀραβιστί
ΣΕΪΔΑΝΑΓΙΑ.
Ἄλλες πληροφορίες γιά
τήν μονή τῆς Σεϊδανάγιας ἔχομεν ἀπό τό βιβλίο τοῦ Πατριάρχου Ἱεροσολύμων
Τιμοθέου Β' (Ἱεροσόλυμα 1932 μ.Χ.), ὅπου ἀναφέρεται ὅτι ἐκαλεῖτο Σεϊδανάγια ὑπό
τῶν ἐντοπίων, οἱ ὁποῖοι ἐπίστευαν ὅτι ἐκεῖ εὑρέθη ἡ θαυματουργός εἰκόνα τῆς
Παναγίας ἀφοῦ μετακινήθηκε κατά θαυμαστόν τρόπον ἀπό τήν ἱερά μονή τῆς Παναγίας
Σεϊδανάγιας παρά τήν Δαμασκόν.
Ἐπίσης ὁ ἀρχιμανδρίτης
Κάλλιστος Μηλιαρᾶς στό ἔργο τοῦ «Οἱ Ἅγιοι Τόποι ἐν Παλαιστίνῃ καί τά ἐπ' αὐτῶν
δίκαιά του ἑλληνικοῦ ἔθνους» (τόμος Β' Ἱεροσόλυμα 1933 μ.Χ.) ἀναφέρει ὅτι ὁ
πατριάρχης Ἄνθιμος τό 1775 μ.Χ. ἀνακαίνισε τρία μοναστήρια τά ὁποῖα ἐκινδύνευαν
μέ πτῶσιν ἤτοι τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης, τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου καί τό τῆς Θεοτόκου
Σεϊδανάγιας καλούμενον.
Μπαίνοντας κανείς
στήν μονή περνᾶ ἀπό χαμηλή ἐξωτερική πύλη, ἡ ὁποία φέρει τήν ἐπιγραφή Ἑλληνορθόδοξον
Πατριαρχεῖον Ἱεροσολύμων ἱερά μονή Σεϊδανάγιας καί τόν ὁδηγεῖ στήν ἐσωτερική αὐλή
διά μέσου στενοῦ διαδρόμου. Μόλις προχωρήση στ' ἀριστερά ὑπάρχει εὐρύχωρη στοά ἡ
ὁποία ὁδηγεῖ στόν κυρίως ναό, τό καθολικό.
Ὁ ναός εἶναι τρίκλιτη
βασιλική μέ δυό ὑπερμεγέθεις κολόνες, οἱ ὁποῖες ἑνώνονται μέ τόν ἀνατολικό καί
δυτικό τοῖχο μέ ἁψίδες. Ἔτσι ὁ ναός χωρίζεται σέ τρία κλίτη τά ὁποία ἀποτελοῦν
παρεκκλήσια στό μέν βόρειο κλίτος πρός τιμήν τῶν Ἁγίων Πάντων, στό νότιον πρός
τιμήν τῆς Ἁγίας Ἄννης καί τῆς Μητρός τῆς Μαρίας καί στό κεντρικό πού εἶναι ἀφιερωμένο
στήν Ὑπαπαντή τοῦ Χριστοῦ.
Στό δυτικό μέρος τοῦ
Παρεκκλησίου τῆς Ἁγίας Ἄννης ὑπάρχει βαπτιστήριο σέ σχῆμα σταυροῦ ὅμοιο μέ τά
πρωτοχριστιανικᾶ βαπτιστήρια τό ὁποῖο κατεσκευάσθη μέ πρωτοβουλία τοῦ τότε ἀρχιμανδρίτη.
|