Ὁ Ὅσιος Μιχαήλ καταγόταν ἀπό τήν Καππαδοκία ἀπό γονεῖς πλούσιους, εὐγενεῖς καί θεοσεβεῖς, τόν Εὐδόκιμο καί τήν Ἀναστασώ. Ὀνομαζόταν δέ Ἐμμανουήλ. Ἤκμασε γύρω στό α’ ἥμισυ τοπυ 10^ου αἰῶνος. Ἀφοῦ ἐνηλικιώθηκε, τοποθετήθηκε στό παλάτι, γιά νά σταδιοδρομήσει σέ αὐτό, ὅπως καί οἱ παπποῦδες του. Ὁ παππούς του ἀπό τόν πατέρα του, Εὐστάθιος, κατεῖχε τό ἀξίωμα τοῦ πατρικίου, ὁ δέ παππούς του ἀπό τήν μητέρα του Ἀδράλεστος, κατεῖχε τό ἀξίωμα τοπυ στρατηλάτου τῆς Ἀνατολῆς.

Ὅταν ὁ Ἐμμανουήλ εἶδε ἀπό κοντά τήν ἀνθρώπινη ἀθλιότητα καί τήν μηδαμινότητα, ἐγκατέλειψε τήν θέση του καί κατέφυγε στό ὄρος τοῦ Κύμινα, ὅπου ἀφοῦ βρῆκε γέροντα μοναχό, ὀνόματι Ἰωάννη, ἄνδρα μεγάλης εὐσέβειας καί ἀρετῆς, τέθηκε ὑπό τήν πνευματική καθοδήγησή του καί περιβλήθηκε τό μοναχικό σχῆμα. Ὅταν πληροφορήθηκαν οἱ γονεῖς του τό καταφύγιό του, ἔσπευσαν καί τόν ἀνάγκασαν νά ἐπανέλθει στόν πατρικό του οἶκο. Ἀλλά τόσος ἦταν ὁ πόθος του γιά τόν μοναχικό βίο, ὥστε τούς ἔπεισε νά τοῦ ἐπιτρέψουν νά ἐπανέλθει στό ὄρος Κύμινας, πρός μεγάλη χαρά τοῦ γέροντος πνευματικοῦ του. Μετά ἀπό τριετῆ δοκιμασία, ἐκάρη μοναχός καί ἔλαβε τό ὄνομα Μιχαήλ. Μετά τόν θάνατο τοῦ πατέρα του μετέβη στήν Κωνσταντινούπολη, παρηγόρησε τήν μητέρα του καί ἀφοῦ διέθεσε τό μισό τῆς σεβαστῆς κληρονομιᾶς στούς φτωχούς καί παρέλαβε τό ὑπόλοιπο, ἐπέστρεψε καί πάλι στό ὄρος Κύμινας, ὅπου ἵδρυσε τήν περίφημη ὁμώνυμη μονή, πού τιμᾶται ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Ἡ φήμη τῆς ἁγιωσύνης καί τῶν πολλῶν ἀρετῶν του εἵλκυσε πολλούς ἐκλεκτούς νέους, μεταξύ τῶν ὁποίων καί τόν μετέπειτα ἱδρυτή τῆς περιώνυμης μονῆς τῆς Μεγάλης Λαύρας στόν Ἄθω καί τοῦ κοινοβιακοῦ μοναχισμοῦ στό Ἅγιον Ὄρος, Ὅσιο Ἀθανάσιο († 5 Ἰουλίου). Ἀλλά καί πολλοί ἀξιοματοῦχοι προσέρχονταν στόν Μιχαήλ, γιά νά λάβουν σοφές συμβουλές καί τήν εὐλογία του. Ἀκόμη καί ὁ αὐτοκράτορας Νικηφόρος Φωκᾶς συχνά ἐπισκεπτόταν τόν Μιχαήλ καί ἔπαιρνε μέρος στήν ἀγρυπνία τῆς μονῆς. Καί ὁ Μιχαήλ ὅμως πολλές φορές μετέβαινε στήν Κωνσταντινούπολη, γιά νά ἐπισκεφθεῖ τά πνευματικά του τέκνα καί τήν προσφιλῆ του μητέρα. Ἡ μονή τοῦ Κύμινα, μέσῳ τῆς ὀργανώσεως τοῦ Μιχαήλ, κατέστη διάσημος ὄχι μόνο γιά τήν ἱερότητάς της, ἀλλά καί ὡς κέντρο καλλιγράφων ἀντιγραφέων ἱερῶν βιβλίων καί χειρογράφων. Πλήρης ἡμερῶν, σέ βαθύ γήρας, ὁ Ὅσιος Μιχαήλ κοιμήθηκε μέ εἰρήνη, τό ἔτος 961 μ.Χ.