Ἡ εὕρεσις τῆς τιμίας κάρας τῆς Ὁσίας Ματρώνης († 20 Ὀκτωβρίου) ἔλαβε χώρα ἀρκετό χρόνο μετά τήν κοίμησή της. Σκάβοντας οἱ πιστοί τά θεμέλια τοῦ ναοῦ, ἀνακάλυψαν τόν τάφο τῆς Ὁσίας καί μέσα σέ αὐτόν τήν τίμια κάρα της, πού ἀπέπνεε θαυμαστή εὐωδία. Τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1822 οἱ Τοῦρκοι λεηλάτησαν τήν μονή, ἔβαλαν φωτιά καί κατέστρεψαν τόσο τόν ἱερό ναό ὅσο καί τόν τάφο τῆς Ἁγίας Ματρώνας. Μέ τήν λαηλασία καί τήν καταστροφή τῆς μονῆς τῆς Ἁγίας Ματρώνας ἁρπάχθηκαν καί τά ἱερά της λείψανα, τά ὁποῖα ἀργότερα βρέθηκαν στήν Προῦσα τῆς Ἀνατολῆς μαζί μέ κώδικες καί δισκοπότηρα τῆς μονῆς. Ἡ Χριστιανή σκλάβα τοῦ Πασᾶ τῆς Προύσσας κατόρθωσε καί πῆρε στήν κατοχή της τά ἱερά λείψανα καί κειμήλια καί τά διέσωσε ἀπό τήν καταστροφική μανία τοῦ Πασᾶ, ὁ ὁποῖος ἤθελε νά τά κάψει. Ἡ σκλάβα τά παρέδωσε στήν ἱερά μονή Ζωγράφου τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ὅπου μέχρι σήμερα φυλάσσονται σέ ἱερά λειψανοθήκη ἡ τίμια κάρα καί ἀποτμήματα τῶν ἱερῶν λειψάνων της, ἐνῶ στήν ἱερά μονή Διονυσίου τοῦ Ἁγίου Ὄρους φυλάσσεται τό δεξιό χέρι της, καθώς καί τό χειρόγραφο ψαλτήρι τῆς Ἁγίας, ἀλλά καί δισκοπότηρα καί χειρόγραφοι βυζαντινοί κώδικες ἀπό τήν καταστραφεῖσα, τό 1822, μονή τῆς Ἁγίας στήν πόλη τῆς Χίου. Τεμάχιο τοῦ ἱεροῦ λειψάνου της φυλάσσεται καί στή μονή Ἁγίου Νικολάου Ἡμεροβιγλίου Σαντορίνης.