Ἡ Ἁγία Μίλιτσα ἔζησε στήν Σερβία κατά τόν 14^ο αἰῶνα μ.Χ. καί ἦταν μητέρα τοῦ ἡγεμόνος τῶν Σέρβων Στεφάνου Λαζάρεβιτς (1389 – 1402), μετά τοῦ ὁποίου συνεορτάζει. Ἡ ἡγεμόνισσα, ἤ ὅπως ὀνομάζεται στά ἐθνικά τραγούδια τῶν Σέρβων αὐτοκράτειρα (τσάριτσα ἤ τσαρίνα) Μίλιτσα, ἀνήκει στόν ἁγιοτόκο ἄμπελο τοῦ Οἴκου τῶν Νεμάνια. Ἡ οἰκογένεια τῶν Νεμανιδῶν βασίλεψε στον σερβικό θρόνο γιά δύο αἰῶνες καί δημιούργησε τήν παράδοση τῆς ἁγίας δυναστείας.

Ἡ Ἁγία γεννήθηκε γύρω στό ἔτος 1335 μ.Χ. καί εἶναι ἀπόγονος τοῦ μεγαλυτέρου υἱοῦ τοῦ Στεφάνου Νεμάνια, τοῦ Βουκάν Στεφάνοβιτς Νεμάνια, ζουπάνου (ἡγεμόνα) τῆς Ζέτας, καί δισέγγονη τοῦ υἱοῦ του Δημητρίου, τοῦ ὁποίου ὑπό τό μοναχικό ὄνομα Δαβίδ τιμᾶται ἡ μνήμη ἀπό τήν Σερβική Ἐκκλησία στίς 7 Ὀκτωβρίου. Ὁ πατέρας τῆς Μίλιτσας ἦταν ἡγεμόνας ἤ βοεβόδας τῆς Τόπλιτσα καί Πολίμσκα Βράτκα. Ὁ M. de Hammer γράφει ὅτι ἡ Μίλιτσα ἦταν κόρη τοῦ αὐτοκράτορα Μανουήλ Παλαιολόγου.

Ἦταν εὐλογημένη, τίμια, σοφή καί εὐσεβής, τό δέ ὄνομά της συνδέεται μέ τήν ἵδρυση πολλῶν μοναστηριῶν καί ἐκκλησιῶν. Νυμφεύθηκε, τό 1353, τόν ἡγεμόνα ὅλων τῶν σερβικῶν περιοχῶν Λάζαρο Χρεμπελιάνοβιτς. Μέσα ἀπό τόν εὐλογημένο ἀπό τόν Θεό γάμο τους συναγωνίζονταν ὅ ἕνας τόν ἄλλον στίς ἀρετές καί τήν εὐσέβεια. Ὅπως ἡ Μίλιτσα, ἔτσι καί ὁ Λάζαρος ἦταν μιά φιλάνθρωπη, εὐσεβής καί θεοφιλής ψυχή. Ἦταν καί δωρεοδότης μονῶν. Ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στόν Συναξαριστή του ἀναφέρει ὅτι «ἀφιέρωσεν ἕνα βασιλικόν Σταυρόν, ἐν ᾧ ἦν ἡ πανάφθορος Ζώνη τῆς Κυρίας Θεοτόκου καί μέγα τεμάχιον Τιμίου Ξύλου, τῇ ἐν Ἁγίῳ Ὄρει Ἱερᾷ Μεγίστη Μονῇ Βατοπεδίου. Ἦτο δέ τοῦ Σταυροῦ τό μέν μῆκος δάκτυλοι ἑπτά, τό δέ πλάτος δάκτυλοι δύω· ὅστις σώζεται ἐν τῇ ἀνωτέρῳ Μονῇ μέχρι τῆς σήμερον. Ὄπισθεν δέ τοῦ σταυροῦ εὑρίσκονται γεγραμμένα γράμματα διά Σερβικῶν χαρακτήρων, ἅπερ μεθερμηνευθέντα εἰς τήν καθ’ ἡμᾶς γραικικήν διάλεκτον, λέγουσι ταῦτα· «Λάζαρος ἐν Χριστῷ τῷ Θεῷ Κνέζης Σερβίας καί βασιλεύς Γραικίας, ἀνατίθημι τόμ κραταιόν ὅπλον σύν τῇ ἀχράντῳ Ζώνῃ τῆς Παναγίας μου, τῇ Μονῇ Βατοπεδίου τῆς Βασιλείας μου»». Ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό δώρησε καί ἕνα μικρό κομμάτι τῆς Ζώνης τῆς Θεοτόκου.

Μέ τόν Λάζαρο, ἡ Μίλιτσα ἀπέκτησε ὀκτώ παιδιά (πέντε κόρες καί τρεῖς υἱούς). Οἱ κόρες της ὀνομάζονταν: Μάρα, Ντράγκανα, Ἑλένη, Θεοδώρα καί Ὀλιβέρα. Οἱ υἱοί τῆς Μίλιτσας καί τοῦ Λαζάρου ἦταν οἱ Στέφανος, Βουκάν ἤ Βούκ καί Ντομπριβόγιε. Ἡ Μίλιτσα ἦταν ζωντανό παράδειγμα γιά τά πιαδιά της, ἰδιαίτερα τίς  κόρες της, ὀρθῆς χριστιανικῆς διαπαιδαγώγησης καί μόρφωσης καί κάθε θεάρεστης ἀρετῆς. Τό πῶς αὐτή καλλιέργησε καί παιδαγώγησε τά παιδιά της φαίνεται καί ἀπό τό ὅτι ἐκείνους τούς δύσκολους καιρούς διατήρησε τήν χριστιανική της πίστη, ἀλλά καί ἀπό τό ὅτι ἕνα ἀπό τά παιδιά της, ὁ Στέφανος, ἀναγνωρίσθηκε Ἅγιος ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.

Μετά τόν θάνατο τοῦ συζύγου της Λαζάρου, ἐπειδή ἦταν ἀκόμα ἀνήλικος ὁ υἱός της Στέφανος, ἔγινε ἀντιβασίλισσα. Στό πλευρό της βρισκόταν ὁ Πατριάρχης τῶν Σέρβων Ἅγιος Σπυρίδων († 11 Αὐγούστου), ὁ ὁποῖος συμμετεῖχε στήν λήψη τῶν κοινῶν πιο σημαντικῶν ἀποφάσεων.

Ἡ Ἁγία εἰσῆλθε στήν Μονή Λιουμπόστινια, τό ἔτος 1398, καί ἔγινε μοναχή μέ τό ὄνομα Εὐγενία. Πρίν πάει στή μονή αὐτή εἶχε ἀποσυρθεῖ στή μονή Ζουπάνιεβατς, κοντά στήν ἕδρα τοῦ Κρούσεβατς, μέχρι νά κτισθεῖ ἡ μονή Λιουμπόστινια. Γύρω της συγκεντρώθηκαν, ἐπίσης, οἱ χῆρες τῶν Σέρβων ἀριστοκρατῶν πού σκοτώθηκαν στήν μάχη τοῦ Κοσσυφοπεδίου (1389) καί τοῦ ποταμοῦ Μάριτσα.

Ὡς σοφή ἡγουμένη χειραγωγοῦσε τίς μοναχές πρός τήν σωτηρία καί τήν οὐράνια βασιλεία. Πρίν τήν κοίμησή της ἔλαβε τό μεγάλο ἀγγελικό σχῆμα καί μετονομάσθηκε Εὐφροσύνη. Κοιμήθηκε ὁσίως μέ εἰρήνη, στίς 11 Νοεμβρίου τοῦ ἔτους 1405, καί ἐνταφιάσθηκε στό ναό τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, ὁ ὁποῖος εἶναι προέκταση τῆς μονῆς. Τά ἱερά λείψανά της φυλάσσονται σέ πέτρινη σαρκοφάγο, πού βρίσκεται στό νάρθηκα τῆς μονῆς.

Ὁ Ἅγιος Στέφανος γεννήθηκε στό παλάτι τοῦ Κρούσεβατς περί τά τέλη τοῦ ἔτους 1377 καί εἶχε τό ὄνομα τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς δυναστείας Στεφάνου Νεμάνια. Τόν Σεπτέμβριο τοῦ 1407 νυμφεύθηκε τήν Ἑλένη Γκατιλλούζι ἀπό τήν Λέσβο. Ἦταν προστάτης τῶν τεχνῶν καί τοῦ πολιτισμοῦ, παρέχοντας ὑποστήριξη καί καταφύγιο στούς λόγιους τῆς Σερβίας καί σέ πρόσφυγες ἀπό τίς γειτονικές χῶρες. Ἐπιπλέον, ὁ ἴδιος ἦταν συγγραφέας καί τό πιό σημαντικό ἔργο του εἶναι «Ὁ λόγος τῆς ἀγάπης».

Στίς φοβερές ἐποχές τοῦ τουρκικοῦ ζυγοῦ ὁ Ἅγιος Στέφανος ἔγινε ὁ μεγάλος εὐεργέτης των σκλαβωμένων συμπατριωτῶν του. Ἔκτισε τήν πόλη, ἀνήγειρε ναούς καί μονές καί ἀναδείχθηκε προστάτης τῶν φτωχῶν καί τῶν πασχόντων. Διακρίθηκε γιά τήν σοφία, τήν εὐλάβια καί τήν πίστη του.

Κοιμήθηκε εἰρηνικά, τό Σάββατο τῆς 19^ης Ἰουλίου 1427.