Ἡ Ἁγία Παρασκευή γεννήθηκε στήν Ρώμη ἤ στά περίχωρά της ἀπό γονεῖς εὐσεβεῖς χριστιανούς, τόν Ἀγάθωνα καί τήν Ἱππολύτη, καί ἄθλησε στά χρόνια τοῦ αὐτοκράτορος Ἀντωνίνου Αὐρηλίου (138 – 161). Ὅμως ἡ ἁγιολογική παράδοση τῆς Σικελίας καί τῆς Καμπανίας θεωρεῖ ὅτι ἡ Ἁγία γεννήθηκε κοντά στήν Κατάνη, στό χωριό Aci Trezza, αφιερώθηκε ἀπό τούς γονεῖς της στό Θεό καί ἀνατράφηκε μέ παιδεία καί νουθεσία Κυρίου. Μετά τόν θάνατό τους, ἀφοῦ διαμοίρασε τά ὑπάρχοντά της στούς φτωχούς καί ἀπόρους, περιεβλήθη τό μοναχικό σχῆμα. Περιδιάβαινε τή Ρώμη καί τά περίχωρα αὐτῆς, ἐνῶ ξεκίνησε ἱεραποστολικές ἐξορμήσεις, γιά νά κηρύξει τό Εὐαγγέλιο, ὄχι μόνο στή Σικελία, ἀλλά καί στήν Καλαβρία, στήν Ἀπουλία καί στήν Καμπανία. Τό κήρυγμά της προσείλκυσε πολλούς εἰδωλολάτρες πού βαπτίζονταν χριστιανοί. Ὅταν πληροφορήθηκε ὁ αὐτοκράτορας τήν θεοφιλῆ δράση της, διέταξε τήν σύλληψη καί τήν προσαγωγή ἐνώπιόν του. Κατ’ ἀρχάς μέ ἤπια λόγια προσπάθησε νά πείσει τήν Παρασκευή νά ἀρνηθεῖ τόν Χριστό, προσέκρουσε ὅμως στήν ἐπίμονη ἄρνησή της καί διέταξε νά θέσουν πυρωμένη περικεφαλαία ἐπάνω στό κεφάλι της. Ἀφοῦ παρέμεινε ὅμως ἀβλαβής, ἔγινε πρόξενος μεταστροφῆς πολλῶν ἐθνικῶν, οἱ ὁποῖοι ἀφοῦ ὁμολόγησαν τόν Χριστό, ἄλλοι ἐρρίφθησαν στόν Τίβερη ποταμό καί ἄλλοι ἀποκεφαλίσθηκαν, ἐνῶ αὐτή κλείσθηκε στήν φυλακή. Μετά ἀπό λίγες ἡμέρες ὁ αὐτοκράτορας ἐπιχείρησε ἐκ νέου νά πείσει τήν Παρασκευή νά θυσιάσει στά εἴδωλα, ἀποτυγχάνοντας ὅμως καί πάλι στίς προσπάθειές του, διέταξε, ἀφοῦ τῆς κατακάψουν μέ ἀναμμένες λαμπάδες τά χέρια, νά τήν ρίξουν μέσα στόν λέβητα πού ἦταν γεμᾶτος μέ ζέον ἔλαιο καί πίσσα. Καί ἡ Παρασκευή βγῆκε ἀπό τά βασανιστήρια σώα, ὅμως ἔπαθαν τοῦ αὐτοκράτορος οἱ ὀφθαλμοί. Ἡ Παρασκευή, στήν χριστιανική μεγαλοψυχία της, θεράπευσε ἀμέσως τόν αὐτοκράτορα, και αὐτός εὐγωμονώντας την, τήν ἄφησε ἐλεύθερη. Τότε ἡ Παρασκευή μετέβη σέ ἄλλη πόλη, ὅπου κηρύττοντας τόν θεῖο λόγο συνελήφθη ἀπό τόν ἄρχοντα Ἀσκληπιό καί ἐπειδή δέν ἔστερξε νά ἀρνηθεῖ τόν Χριστό, ἐρρίφθη ὡς τροφή στόν δράκοντα πού φώλιαζε ἔξω ἀπό τήν πόλη. Ἡ Παρασκευη μέ μόνο τό σημεῖο τοῦ σταροῦ φόνευσε τό θηρίο καί μέ τό θαῦμα αὐτό ἔγινε πρόξενος μεταστροφῆς πλήθους εἰδωλολατρῶν, μεταξύ τῶν ὁποίων ἦταν καί ὁ ἴδιος ὁ Ἀσκληπιός. Ὅταν ἀφέθηκε καί πάλι ἐλεύθερη, μετέβη σέ ἄλλη πόλη, ὁ ἄρχοντας ὅμως τῆς ὁποίας, ὁ Ταράσιος, τήν συνέλαβε καί ἀφοῦ τήν βασάνισε σκληρά, τήν θανάτωσε, ἀφοῦ ἀπέκοψε τήν τίμια κεφαλή της. Τό μαρτύριό της ἔλαβε χώρα στήν περιοχή Ascoli Piceno τῆς πόλεως Marche. Τό ἱερό σκήνωμά της μεταφέρθηκε τόν 4^ο αἰῶνα μ.Χ. στήν Ρώμη, στίς κατακόμβες τῆς Ἁγίας Δομιτίλλας, ἀλλά ἡ τίμια κάρα της (τμῆμα αὐτῆς) βρίσκεται στόν καθεδρικό ναό τῆς Gerase, στήν Καλαβρία.

Ἀπολυτίκιο. Ἦχος α’.

Τήν σπουδήν σου τῇ κλήσει κατάλληλον, ἐργασάμενη φερώνυμε, τήν ὁμώνυμόν σου πίστιν, εἰς κατοικίαν κεκλήρωσαι, Παρασκευή Ἀθληφόρε· ὅθεν προχέεις ἰάματα, καί πρεσβεύεις ὑπέρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Κοντάκιον  Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.

Τῇ Ἀθληφόρῳ οἱ πιστοί τόν ὑμνητήριον

Παρασκευῇ δεῦτε συμφώνως ἀναμέλψωμεν·

Ἀπαστράπτει γάρ τοῖς θαύμασιν ἐν τῷ κόσμῳ

Ἀπελαύνουσα τῆς πλάνης τήν σκοτόμαιναν

Καί παρέχουσα πιστοῖς τήν χάριν ἄφθονον

Τοῖς κραυγάζουσι, χαίροι Μάρτυς πολύαθλε.

Μεγαλυνάριον.

Χαίροις Ἐκκλησίας ἡ λαμπηδών, καί τῶν ἰαμάτων, πολυχεύμων ὄντως κρουνός· χαίροις προστασία, καί σεπτή οὐρανία, Παρασκευή θεόφρον, τῶν εὐφημούντων σε.