Ὁ Ἅγιος Τηλέμαχος ταξίδεψε ἀπό την Ἀσία στή Ρώμη, ἐπί αὐτοκράτορος Ὀνωρίου, γιά νά διαδώσει τό κήρυγμα τοῦ Χριστοῦ.

Ἀντιτάχθηκε στίς μονομαχίες πού γίνονταν και σέ μία ἀπό αὐτές ὄρμησε στό Κολοσσαῖο καί φώναζε στούς μονομάχους νά σταματήσουν, στό ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τό πλῆθος ἄρχισε νά φωνάζει ἐΝαντίων του καί ἕνας ἀπό τούς μονομάχους τόν τρύποησε στό στομάχι μέ το ξίφος του. Ὁ Ἅγιος ξανασηκώθηκε καί συνέχισε νά ζητάει ἀπό τούς μονομάχους νά σταματήσουν τήν μονομαχία. Γιά δεύτερη φορά ὁ ἕνας μονομάχος τόν τρύπησε στο στομάχι, καί ὁ ἅγιος ἄφησε τήν τελευταία του πνοή μέσα στό Κολοσσαῖο.

Χάρη στόν Ἅγιο Τηλέμαχο, τήν 1^η Ἰανουαρίου τοῦ 404 μ.Χ., ἔλαβε χώρα ἡ τελευταία μονομαχία στήν ἰστορία τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, ἀφοῦ, ἐξ αἰτίας τοῦ θανάτου του, ἔπειτα ἀπό τρεῖς ἡμέρες, καταργήθηκαν οἱ μονομαχίες, μέ αὐτοκρατορικό διάταγμα.