Ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος ἐπίσκοπος Ἀχταλείας τῆς Ἰβηρίας, γεννήθηκε στὸν Πόντο ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς καὶ ἐνάρετους. Ἀπὸ νεαρὴ ἡλικία ἔτρεφε μεγάλη ἀγάπη στὰ Θεῖα καὶ ἰδιαίτερα στὴν μοναχικὴ ζωή. Τὸ πρῶτο ὄνομα τοῦ Σωφρονίου ἦταν Συμεών.

Στὶς Μονὲς διδάχτηκε τὰ ἱερὰ γράμματα καὶ σὲ μεγάλο βαθμὸ τὴν μοναχικὴ ζωή. Τότε ἐκάρη μοναχὸς μὲ τὸ ὄνομα Σωφρόνιος καὶ κατόπιν ἱερέας. Μετὰ ὁ ἡγούμενος τὸν στέλνει στὸ μεταλλεῖο στὴν Ἰβηρία σὲ ἕνα χωριὸ μὲ τὴν ὀνομασία Δάλ – βέρ. Ἐκεῖ προσέλκυσε τὸ σεβασμὸ τῶν κατοίκων ποὺ τὸν χειροτονοῦν ἐπίσκοπο. Τότε δέχτηκε μία βαρβαρικὴ ἐπιδρομὴ ποὺ κατέστρεψαν τὰ πάντα.

Ὁ Σωφρόνιος πιάστηκε αἰχμάλωτος καὶ πουλήθηκε σὲ μία γυναῖκα, ἡ ὁποία τὸν ἀπελευθέρωσε καὶ τὸν ἔστειλε στὴν Τραπεζούντα. Ἄφησε τὴν τελευταία του πνοὴ στὸ χωριό του.
Ἡ ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων του ἔγινε τὸ 1824 στὴν Ἱερὰ Μονὴ Βαζέλωνος.